De bouw van een bijzonder project:
een LS-1 "mutatie":
Legolas


Ooit heb ik een doos met wat restant onderdelen in ons clubhuis van de afvalton gered en mee naar huis genomen.
Het betrof wat overgebleven balsaplankjes, lijsten en latten van de vroegere bouwdoos van de LS-1 van Multiplex. Een romp ontbrak.
Eén van de kantelbare stabilohelften was "gebouwd", maar zo slordig en scheluw, dat het onbruikbaar was.

De doos heeft enkele jaren op zolder gelegen, maar gezien mijn voorliefde voor het bouwen van modellen heb ik toch maar eens gekeken of er nog iets van de bouwdoosonderdelen gemaakt kan worden.
Een echte LS-1 zal het dan niet meer worden, maar een "zekere mutatie" van het model zit er nog wel in, temeer omdat een groot deel van de ribben nog in de aanwezige balsaplankjes uitgestanst zitten. De originele LS-1 van Multiplex heeft geen motor (slechts geschikt voor lierstart of helling) en ook geen rolroeren, maar wel haaks kantelbare remkleppen.

Mijn besluit staat inmiddels vast: het gaat een moderne elektrozwever worden, met ailerons, remkleppen, richtingroer en stabilo. Ook de romp ga ik zelf ontwerpen en bouwen in de mij zo vertrouwde bouwwijze, houtbouw.
Het zal een aardige klus worden, maar een ideaal project voor regenachtige dagen... en ik heb ook een nieuwe naam voor het model: Legolas naar de gelijknamige elf uit Lord of the Rings.


Hier een overzicht van de diverse onderdelen

Modelgegevens:
  • Spanwijdte: 2880 mm
  • Lengte: 1210 mm
  • Vleugelprofiel: E392
  • Vliegklaar gewicht: circa 1800 gram (geschat)
  • Motor: NTM Prop Drive Series 35-36A 910 KV / 350 W
  • Propellor: klap-propeller 10" x 6"
  • Regelaar: HobbyWing SkyWalker 80 Ampère, UBEC
  • Accu: 3S Lipo 2500 mAh
  • Besturing: motor, ailerons, remkleppen, hoogte, richting


    • « TERUG
    tr>
    Juli 2023: Eerst maar even een plaatje van de nog aanwezige bouwtekeningen.
    Let op de aanwezige lierhaak en de toenmalige afmetingen van de grote ingetekende servo's (19 x 48 mm).
    Juli 2023: Het vleugelprofiel E392 is enigszins hol aan de onderzijde dus wel een echte thermiekzwever.
    Juli 2023: Op internet vond ik deze afbeelding van een originele Multiplex LS-1 modelzwever. Uiteindelijk zal mijn aangepast model hier enigszins op lijken.
    Juli 2023: De rechtervleugel in aanbouw, een secuur werkje i.v.m. het lichtelijk holle vleugelprofiel en de bijzondere remklepconstructie.
    De ribben zijn niet helemaal goed uitgestanst, zodat er veel moet worden bijgewerkt.
    Juli 2023: Als de ingelijmde ribben even moeten drogen is er tijd om een ander onderdeeltje te maken. Zo'n haakse overbrenging voor het hoogteroer kun je kant en klaar kopen, maar je kunt dat ook zelf maken.
    Juli 2023: Met een stalen asje in een koolstofbuisje draait dit uiterst soepel.
    Juli 2023: Ik kon het niet laten om nu alvast het richtingroer te bouwen, maar toch eerst even een werktekeningetje gemaakt.
    Juli 2023: En hier is dan het resultaat van twee dagen noeste arbeid. De aansturingsconstructie van het hoogteroer moest er direct ingebouwd worden en het werkt naar verwachting.
    Juli 2023: En wie wat bewaart, heeft wat: het nog puntgave kantelbare stabilo van een vroeger model, de Alpha, ooit gecrasht in het Sauerland, gaat in de Legolas een nieuw leven tegemoet.
    Juli 2023: Het blijkt qua maat en grootte goed toepasbaar in de Legolas. Dat schiet lekker op.
    Juli 2023: Intussen vordert de bouw van de rechtervleugelhelft ook gestaag. De snoeren voor de servo's van aileron en remklep zijn ook al ingelijmd.
    Nu kunnen neus- en eindlijst aangebracht worden en daarna de bovenbeplanking, maar dat moet ik eerst bijbestellen, want die onderdelen ontbreken helaas in de bouwdoos.
    Augustus 2023: Om de eentonigheid van het vleugels bouwen even te doorbreken ben ik ook alvast begonnen met de bouw van de romp. De motor die ik bij HobbyKing had besteld kwam na 5 weken eindelijk binnen en kon dus onder de gewenste "zijwaartsstelling" en "domp" ingepast worden op het motorschot.
    De hoofdconstructiedelen in de romp zijn 2 grenen latten van 4 x 9 mm, die van motorschot tot aan de staart lopen en verlijmd worden met alle spantjes.
    Augustus 2023: De motor past ruimschoots binnen de brede romp. De spinner heeft een diameter van 50 mm.
    Augustus 2023: Het "geraamte" van de romp is hier al bijna klaar, maar je moet met allerlei zaken al van tevoren rekening houden, zoals bijv. "waar komen de servo's voor richting en hoogte" en "hoe lopen de stuurkabels".
    De cockpitkap en het verbindingstuk van de hoofdvleugels worden los inpasbare onderdelen.
    Augustus 2023: De stuurkabels voor het hoogteroer en richtingroer zijn op maat in de romp vastgelijmd. Ook is een begin gemaakt met de "huid" op het geraamte aan te brengen.
    Augustus 2023: De buitenkant wordt bekleed met 1,5 mm balsaplankjes, rond gebogen door ze heel even boven de stoom te houden. Daarna op de spanten geplakt en met papiertape tijdelijk strak er op gebonden. Na het drogen ook aan de binnenkant 1,5 mm balsa op de buitenhuid geplakt, waarna een 3 mm sterke huid ontstaat.
    Het voorste gedeelte naar het motorschot is te veel gekromd om op deze manier te doen, dus worden daar gebogen uitgesneden balsa balkjes op elkaar gelijmd en na het drogen in de ronde vorm geschuurd.
    De rest van de romp kan wel met de 1,5 mm balsaplankjes worden bekleed.
    Augustus 2023: Aan de onderkant van de romp is hier weer een stukje van de romphuid aangebracht en met papiertape tijdelijk gefixeerd. Ook zijn de eerste balkjes gelijmd die de onderkant van van de cockpit gaan vormen.
    Het is een secuur en tijdrovend werk, maar het wordt wel precies zoals ik dat graag wil.
    Augustus 2023: De onderkant van de cockpit is nu ook klaar en alvast netjes in vorm geschuurd. Nu de staart nog bekleden.
    Augustus 2023: Om een idee te krijgen hoe de gekromde vlakken met 1,5 mm balsa worden beplankt hier het plaatje:
    De onderkant van de staart is hier al een dag geleden beplankt. Nu is de bovenkant aan de beurt. Het op maat gesneden balsaplankje wordt boven de stoom gekromd en dan op de spantjes en latten van het geraamte geplakt. Om het goed aan te laten sluiten aan de zijkanten op de onderbeplanking wordt papierplakband strak om de romp aangebracht. Maar dan nog wil het balsaplankje nog wat gaan "uitstaan" bij de zijkant en aansluiting op de onderbeplanking. Vandaar de twee spalklatten aan beide zijkanten die door lijmklemmen voldoende strak worden aangeklemd. Een nachtje goed laten drogen en dan nog wat naschuren op de naden moet voldoende zijn.
    Augustus 2023: Een dagje later gaan de lijmklemmen er af, wordt alles een beetje bijgeschuurd en ziet de romp er zo uit. De naadjes en kleine oneffenheden zullen nog wel met plamuur worden bijgewerkt en nageschuurd voordat de romp met oracover zal worden bekleed. Voorlopig weegt deze stevige romp 300 gram.
    Augustus 2023: Intussen is hier het frame van de cockpit opgezet.
    Augustus 2023: Als de vlakken tussen de spantjes van de cockpit helemaal zijn opgevuld volgt het secuur schuren van het kapje met bovenstaand resultaat.
    Het laatste schuur- en plamuurwerk wordt pas gedaan als de cockpit met zijn borgpen en magneetslot gefixeerd op de romp vastzit. Dan kan alles mooi aansluitend afgewerkt worden.
    Augustus 2023: Met de cockpitkap vast op zijn plaats worden de laatste oneffenheden op romp en cockpit geplamuurd en netjes glad geschuurd. Dit halffabrikaat weegt nu totaal 360 gram.
    Vervolgens is het middenstuk ter bevestiging van de hoofdvleugels als laatste onderdeel van de romp aan de beurt.
    September 2023: Het framewerk voor het middenstuk is hier grofweg klaar. Het middelste (gesloten) spantje is nog los geplaatst, want daar moet voor de stalen vleugelasbevestiging nog het nodige aan gebeuren.
    De vergrendeling van dit onderdeel aan de romp is al wel helemaal klaar d.m.v. een passende neusnok aan de voorzijde en een M5 stalen bout aan de achterzijde.
    September 2023: Een bijzonder precies klusje: het tussenspant met de vleugelpennen op de halve milimeter nauwkeurig plaatsen.
    De 6 mm stalen as is met epoxy op het spant gelijmd en opgesloten door grenen lijsten en ook nog extra geborgd met metalen strips en M3 boutjes.
    De V-stelling heb ik verkleind van 5 naar 2 graden vanwege de toegepaste ailerons i.p.v. alleen maar richtingroer.
    Verder is de vleugelpen exact haaks op het richtingroer en haaks op de romp ingesteld.
    Ik heb gekozen voor deze stevige constructie omdat er veel krachten op dit spant en vleugelpen worden uitgeoefend zowel tijdens de vlucht als ook bij mogelijk wat ruwere landingen. Het gewicht van alleen al dit spant met zijn vleugelpen bedraagt 70 gram.
    September 2023: De binnenste schil van 1,5 mm balsabekleding is hier voor een deel al ingelijmd. Let ook op het rondhoutsteuntje vooraan en het rechthoekige steuntje achteraan. Deze dienen om de "schrankende" krachten van de hoofdvleugels op te vangen.
    Als de buitenste 1,5 mm balsa bekleding aangebracht is kan alles bijgeschuurd worden, zodat het netjes aansluit op de rest van de romp.
    September 2023: Na het schuren ziet het er dan zo uit.
    September 2023: De nu gereed gekomen kale romp weegt 505 gram.
    Aan apparatuur (ontvanger, regelaar, 2 servo's, motor, spinner, klapprop en 3S Lipo) komt daar nog eens 475 gram bij en dan komt er nog wat foliegewicht bij. Kortom de romp passeert qua gewicht straks de 1000 gram, want stabilo en richtingroer wegen samen ook nog eens 70 gram.
    De vleugelhelften schat ik op 450 à 500 gram per stuk, dus zal het uiteindelijk totaalgewicht rond de 2 kilo uitkomen, wel wat meer dan mijn eerste schatting van 1600 á 1800 gram ... We gaan het zien.
    September 2023: Ik kon het niet laten en heb de cockpitkap alvast van folie voorzien.
    September 2023: En omdat het zoveel voldoening geeft dan ook maar "even" het richtingroer in de folie gezet.

    En dan nu weer verder met de bouw van de beide vleugels...
    « TERUG


    ©Webmaster: Frans Hoppenbrouwer